Groen laden? Ja, maar ...
Ja, je kan laden met enkel groene stroom, maar we dienen daar een ernstige kanttekening bij te maken, een die te vaak onderbelicht is en mogelijk voor verwarring of zelfs frustratie zorgt. Laat ons daarom voor eens en voor altijd verduidelijken wanneer groen laden mogelijk is en wanneer een combinatie van groene stroom en netstroom enkel mogelijk is.
Er wordt terecht almaar vaker een laadpunt gekozen dat ook overweg kan met zonne-energie, het is immers de meest duurzame oplossing om te vermijden dat je stroom teruggeeft en om de laadkost te verlagen. De beperkende factoren zijn meervoudig en verdienen extra aandacht. Denk aan de netaansluiting, het type omvormer, de capaciteit van de PV-installatie en hoe die aangesloten is en ook de wagen zelf.
De beperking: je auto
We krijgen weleens de opmerking dat de wagen niet wil laden bij het instellen van enkel laden met groene stroom. Weet dat je EV, afhankelijk van het merk en model, pas begint te laden vanaf 6A, sommige merken zelfs vanaf 10A. Het laadpunt, noch loadbalancing hebben daar enige invloed op, het is de wagen die dat minimale vermogen nodig heeft. Heb je een driefasige wagen, een driefasig laadpunt en een driefasige omvormer, dan zal de wagen bij de ‘fully green’-instelling op elke fase minstens 6A verwachten om te kunnen laden. Dat betekent dat je dan minstens 18A of een 4200 Watt overschot dient te hebben om groen te kunnen laden. Dat is al veel. In het geval van wagens die pas laden aan 10A heb je dus 30A overschotten nodig, wat een 6900 Watt is, dat is echt al heel wat.
Het wordt nog complexer indien je een driefasige netaansluiting en laadpunt hebt, maar slechts een eenfasige omvormer. Indien je wagen drie fasen laadt en je instelt op groene stroom, verwacht het laadpunt op drie fasen bijvoorbeeld de 6A. Omdat je op 1 fase afgeeft, ga je dus steeds netstroom moeten bijpassen op de andere fasen, ook al zal je met mooie overschotten zitten. Dat kan enkel opgelost worden door de laadkabel eenfasig aan te sluiten zodat de wagen ook maar op 1 fase laadt. Heb je dan bijvoorbeeld 400V, 25A, betekent dat wel dat je op een fase zeer traag laadt. Hieronder enkele scenario’s:
Eenfasige netaansluiting, eenfasige omvormer, drie-/eenfasige EV
Met een eenfasige netaansluiting en omvormer is de kans groot dat je wel wat overschotten hebt. Je driefasige wagen zal makkelijker met die overschotten kunnen laden op 1 fase. Akkoord, het is trager dan op drie fasen, maar je zal wellicht sneller volledig groen kunnen laden. Een eenfasige wagen zal gewoon op die fase laden. Houd er echter rekening mee dat er moet worden gekeken welke verbuikers dezelfde fase als de omvormer delen. Er is destijds misschien geen rekening gehouden met een elektrische wagen, wat het dan misschien minder evident maakt om die verbruikers te delen met de wagen.
Driefasige netaansluiting, driefasige wagen, eenfasige omvormer
Wanneer je een driefasige wagen hebt, zal die altijd de drie fasen willen aanspreken. Het is in dit scenario dat blijkbaar de grootste frustratie heerst. Men is er zich te weinig bewust van dat het laadpunt de groene stroom niet verdeelt over de drie fasen, maar enkel de logica van de aansluiting volgt. Dus stel dat de omvormer van de panelen op fase 1 is aangesloten, dan zou de wagen enkel via die fase groene stroom kunnen binnenkrijgen. Echter wanneer je via de app instelt dat de wagen ‘fully green’ moet laden, wacht de wagen op het minimale laadvermogen met groene stroom op elke fase. Dat is echter onmogelijk (je hebt maar op 1 fase groene stroom), waardoor slim laden met netstroom altijd de keuze zal moeten zijn. Je kan dat enkel oplossen door de laadkabel eenfasig aan te sluiten in het laadpunt. Er kan dan gekeken worden naar de fase waarop de omvormer is aangesloten. Nadeel is dan dat je wagen maar op 1 fase laadt, wat voor een driefasige wagen bijzonder traag kan zijn en geen optimale keuze is. Indien niet de tijd, maar het groene primeert, kan je echter wel voor die optie kiezen.
Ook voor een eenfasige wagen op deze aansluiting geeft de fabrikant aan dat alles op de eerste lijn wordt aangesloten. Echter indien je omvormer net op een andere lijn zit, begint het rekenwerk. Welke andere verbruikers zitten op die lijn? Wat zal de impact zijn indien het laadpunt erbij komt? Ga ik het minimale vermogen kunnen halen? Het zijn zaken waarop we zelf niet altijd het antwoord hebben. We zijn daarvoor afhankelijk van de informatie van de installateur van de PV-installatie, van het eendraadschema en feedback van de klant. We kunnen wel uitmeten, maar bovenstaande is dan wel cruciaal. Een laapdunt met fasedetectie en fasesturing biedt dan een oplossing (denk aan Zaptec).
Driefasige netaansluiting, driefasige omvormer, driefasige wagen
Wanneer we de redenering volgen, gaat het laadpunt pas bij ‘fully green’ laden wanneer het op elke fase het minimale laadvermogen via de overschotten haalt, dus min. 18A (afhankelijk van de wagen). Dat is al heel wat. Men is zich er te weinig van bewust tot hoeveel stroom dat zich verhoudt. Indien die minimale waarde niet wordt gehaald, is het best dat er dan wordt gemengd met netstroom. Het is nog altijd een groenere oplossing dan volledig op netstroom te laden. Echter als je PV-installatie slechts 16A als overschot heeft, zal de wagen niet groen laden en zal die een aanvulling van netstroom nodig hebben. Dat zal ervoor zorgen dat er nog steeds van het net wordt gehaald en dat roept vraagtekens op, vandaar dat we dat hier zo goed als mogelijk verduidelijken zodat er geen misverstanden kunnen ontstaan.
Een gewoon laadpunt dan?
Indien je wagen is aangesloten op een laadpunt dat tracht om overschotten zo goed als mogelijk in de mix te gooien, zal je hoe dan ook nog altijd meer groene stroom kunnen recupereren dan een klassiek laadpunt dat totaal geen onderscheid maakt. Wat het laadpunt niet doet is te allen tijde groen laden, zelfs als je ziet dat er wordt geïnjecteerd in het net op het moment dat het laadpunt op ‘fully green’ is ingesteld. De beperking daar is echt de wagen en als die 18A nodig heeft, gaat die in die stand niet laden indien dat niet wordt gehaald, tenzij je laadpunt in staat is het minste groene energie toch te laden (denk aan Smappee). Daar kunnen wij als installateur met de beste wil ter wereld echt niets aan veranderen.