Omgaan met je energie moet en kan slimmer
Je moet al heel wat moeite doen om de berichtgeving over energie van de laatste weken te negeren: stijgende elektriciteitsprijzen, stijgende gasprijzen en moeilijke beslissingen waarop politici hun tanden lijken stuk te bijten. Vrolijk word je er niet van. We zien dat de markt uit het coronadal kruipt en plots de vraag naar energie doet pieken. Iedereen wil een hap en de prijzen stijgen. Dat is met elektriciteit zo, maar ook met brandstoffen zoals diesel.
Hoe dan ook zou dat volgens de markt een tijdelijk gegeven zijn en zouden we vanaf januari/februari een gestage prijsdaling moeten ondervinden. We zullen zien wat het geeft. Dat alles stemt echter wel tot nadenken. De prijsstijging is één zaak, maar hoe zorgen wij er als consument voor dat we kunnen voorkomen dat onze energierekening de pan uitswingt? Hoe zorgen we ervoor dat we volgend jaar de bewuste nieuwe belasting op piekvermogen onder controle houden? Omdat we ons op nieuw te verkennen terrein begeven met de opkomst van elektrische wagens en omdat er vanuit Europa inspanningen worden gevraagd aan lidstaten en dus aan ons, de eindconsument, belicht ik het even vanuit die hoek.
Uitdagingen en oplossingen
Voor ik met bovenstaande van start ga, een eerste opmerking: energieconsumptie verlagen vergt investeringen en een specifieke mindset. Het begint met je woning extra te isoleren, met het slimmer omgaan met je toestellen of zelfs het vervangen van toestellen die volgens de nieuwste metingen minder zuinig zijn dan wat je nu op de markt vindt. We zitten daar al meteen met een groot obstakel: middelen, want niet iedereen kan zomaar geld neerleggen om aan die voorwaarden te voldoen. Een mooie uitdaging voor Europa, maar ook voor België om daar een antwoord op te bieden. Want de doelstellingen die worden vooropgesteld kunnen enkel gehaald worden als we iedereen meekrijgen, ook de mensen met lagere inkomens. Ik heb daar ook niet meteen een antwoord op, maar het zal ongetwijfeld een stevige denkoefening zijn voor de politiek de komende jaren en ik hoop dat ze een eerlijke transitie kunnen uitrollen. We zullen zien.
Over de belasting op piekverbruik vanaf zomer 2022 is al heel wat geschreven en gezegd en ze zal ongetwijfeld ook nog lange tijd de gemoederen beroeren. In een transitie naar schonere en groenere energie en een lagere CO2-uitstoot is het de betrachting van de netbeheerder om mensen te dwingen om hun energieconsumptie te spreiden over de dag. Wil jij koken, de oven opzetten en terwijl ook je kleren wassen? Dan genereer je in jouw woning -en bij uitbreiding de straat- een piek en belast je het net. Kan je dat spreiden, dan zal die piek wegvallen. Dat kan in principe perfect worden gerespecteerd indien je van thuis uit werkt of op pensioen bent, maar ik zie niet in hoe pendelaars 's avonds hun consumptie dan moeten spreiden. Of zou er toch een oplossing om de hoek gluren?
Eigenlijk wel en dat volgens verschillende pistes:
Slim meten ...
Het boeiende aan dit decennium is toch echt wel dat heel wat bedrijven zich hebben toegespitst op een groene toekomst. Ze ontwikkelen technologie die consumenten helpt om hun steentje bij te dragen en hun voetafdruk te verlagen. Soms moet je het niet ver zoeken en zorg je in je woning voor toestellen die heel accuraat de consumptie van je huishoudelijke toestellen in kaart brengen. Een eerste stap om je energieverbruik thuis dus nauwlettend in het oog te houden. Je kan zelfs nog verder gaan en gewoonweg de stroom onderbreken waar nodig (denk aan toestellen die nodeloos in stand-by staan - ooit al eens je hand gelegd op een decoder van je telecomprovider?). volledig gestuurd en geautomatiseerd. Denk aan wat het Belgische bedrijf Smappee daaromtrent ontwikkeld heeft (Infinity), kijk zeker eens op hun site.
... en balanceren
Je kan ook een overbelasting vermijden door bijvoorbeeld nog meer te sturen in functie van je consumptie. Zeker bij EV-rijders is dat een dankbare technologie. Zit je aan de drempel van je piekverbruik en vraagt je wagen het volledige vermogen? In principe kan dan je hoofdzekering springen, maar dankzij slimme meting en sturing zal de technologie (loadbalancing) dat kunnen vermijden en tijdelijk bijvoorbeeld minder stroom sturen naar de wagen tot je de oven uitschakelt. Ik verwacht dat loadbalancing in de toekomst meer zal worden ingezet, zeker wanneer we stilaan meer overschakelen naar elektrische mobiliteit.
Combineer dat met zonnepanelen en het systeem zal trachten die zonne-energie optimaal in te zetten alvorens te injecteren in het net. Dat laatste is belangrijk, zeker nu in België de digitale meter wordt uitgerold en we niet meer kunnen genieten van een terugdraaiende teller. Belangrijk dus dat je je eigen stroom opgebruikt alvorens die voor een habbekrats op de markt aan te bieden. Ook dat is tegenwoordig reeds ingebakken in bijvoorbeeld een laadpaal. Gecombineerd met zonnepanelen heb je een sterk antwoord op de energie-uitdagingen van morgen.
Opslag thuis
De pendelaars die overdag niet thuis zijn, hebben uiteraard niet altijd een boodschap aan bovenstaande. Zij kunnen hun zonne-energie niet optimaal inzetten, tenzij ze al hun toestellen met een timer instellen om dan weer volgens een bepaalde volgorde in gang te zetten. Toch net iets teveel moeite lijkt me.
In het geval van zonnepanelen en het willen vermijden dat je die stroom injecteert in het net, zou een batterij de oplossing kunnen zijn. Je slaat je energie immers overdag op en neemt die af tijdens jouw piek, 's avonds. Die piek kan je dan ook keurig afvlakken en zo vermijd je een extra belasting van het net (en dus een extra afrekening). Batterijprijzen blijven dalen en dankzij incentives van de overheid worden ze ook betaalbaar.
Opslag op de oprit
Wil je geen thuisbatterij, maar overweeg je wel een elektrische wagen? Wat als ik je zei dat je wagen kan dienen als thuisbatterij? Dat klinkt op zich nog niet eens zo gek, want we spreken hier over opslag, dus waarom zou de opslag in je wagen niet kunnen dienen voor de energiebevoorrading van je woning? In Japan hadden ze dat idee tien jaar geleden al. Na de ramp in Fukushima waren er noodoplossingen nodig voor energiebevoorrading en dus ook -opslag. Nissan was daarin een echte pionier toen het de eerste generatie LEAF op de markt bracht. Die wagen was meteen klaar voor bidirectioneel laden en kon bij stroomuitval toch de continuïteit van de dagdagelijkse activiteiten garanderen. Tot recent was dat vooral een Aziatisch gegeven, maar nu we aan de vooravond staan van een ware globale energieshift met als doel de klimaatverandering te bedwingen, treedt de technologie op de voorgrond. De LEAF is nog steeds de wagen bij uitstek die op een handige manier met bidirectioneel laden overweg kan: overdag opladen met zonnestroom en 's avonds de woning bevoorraden met een bidirectionele laadpaal. Net omdat dit op de voorgrond treedt, stellen we vast dat ook andere autofabrikanten met de technologie experimenteren. Binnen dit en vijf jaar zal het bidirectionele gegeven een heel ander verhaal zijn, mark my words.
In België waren we onlangs betrokken bij de installatie van een tweede V2G-paal, nu in Machelen. De paal kan een LEAF overdag opladen met zonne-energie en kan 's avonds gebruikt worden om het gemeentehuis van stroom te voorzien. Het is een testproject in samenwerking met enkele Belgische vzw's en Nederlandse organisaties die in Nederland zelfs heuse wijken op die manier bevoorraden. Het kan, het roert en het bruist. Ook voor thuisgebruik wordt er gewerkt aan een aanbod. Kijk maar naar de Wallbox Quasar. Dat laadpunt is in het buitenland reeds succesvol uitgerold, maar helaas botsen we daarvoor in België tegen een administratieve muur. Onze wetgeving is daar zelfs nog niet op afgestemd. We wachten nog steeds op de gridcodes. Hoop doet leven en van zodra we groen licht krijgen, zal ook dat laadpunt kunnen worden uitgerold. Initieel voor LEAF-gebruikers, maar vermoedelijk binnenkort ook voor andere merken. De markt evolueert immers ontzettend snel.
Dat de energievraagstukken voor boeiende uitdagingen zorgen in dit decennium lijdt geen twijfel. Er zal nog heel wat gekibbeld worden door de politiek, maar anderzijds verwachten we een boost van nieuwe technologieën die ons zullen helpen om het pad naar specifieke klimaatdoelstellingen te effenen. Voeg daar nog een aangepaste mindset aan toe, nieuwe werkgelegenheid in een groeiende sector en een eerlijke en toegankelijke aanpak en je weet dat we gebeiteld zitten. Het zal niet overal even snel gaan, maar er wordt aan getimmerd. Geloof me, dit decennium wordt er een stempel gedrukt en ik verwacht in positieve zin.
Zit je nu zelf met energievraagstukken, bijvoorbeeld in verband met opslag, bidirectioneel laden of het slim sturen van energie? We hebben de knowhow in huis om je daar ongetwijfeld mee te kunnen helpen. Geef gerust een seintje.
Tim